การศึกษากองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติมีวัตถุประสงค์ที่สำคัญคือ เพื่อให้นักวิเคราะห์งบประมาณของรัฐสภาเรียนรู้เกี่ยวกับการใช้จ่ายงบประมาณภาครัฐผ่านการศึกษาและวิเคราะห์กองทุนหมุนเวียนตามข้อเสนอแนะของคณะกรรมการปรับปรุงโครงสร้าง อำนาจหน้าที่ ระบบงานและกรอบอัตรากำลังสำนักงบประมาณของรัฐสภา โดยมุ่งเน้นศึกษาการใช้จ่ายเงินงบประมาณ ผลการดำเนินงานและผลกระทบของกองทุนหมุนเวียนต่อกลุ่มเป้าหมาย

          แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555-2559) ได้กำหนดยุทธศาสตร์การสร้างความเป็นธรรมในสังคม โดยให้ความสำคัญกับ “การพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก” ให้มีความหลากหลายและแข็งแกร่งมากขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับการจัดตั้ง “กองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาติ” เสมือนเป็นการกระจายอำนาจในการบริหารประเทศในรูปแบบหนึ่งของรัฐบาลที่ประชาชนมีสิทธิในการบริหารงานอย่างอิสระ จึงนับว่าเป็นกองทุนหมุนเวียนที่น่าติดตามและควรให้ความสนใจเป็นอย่างยิ่ง เพราะนอกเหนือจากข้อดีที่เงินงบประมาณส่งตรงถึงมือประชาชนโดยตรง มีการใช้จ่ายเงินงบประมาณครอบคลุมทุกพื้นที่ของประเทศ เพื่อสร้างโอกาสการเข้าถึงแหล่งเงินทุนหมุนเวียนสำหรับประชาชนในการพัฒนาอาชีพ และสร้างรายได้ในชุมชนแล้ว กองทุนหมู่บ้านได้จัดตั้งมาแล้วสิบกว่าปี มีงบประมาณที่จัดสรรลงสู่หมู่บ้านและชุมชนจำนวนมาก ผู้ศึกษาจึงได้ค้นคว้า รวบรวม สถิติ ข้อเท็จจริง และศึกษากองทุนหมู่บ้านเพื่อนำเสนอตามหลักวิชาการให้เห็นภาพรวมของงบประมาณที่จัดสรรและผลกระทบของกองทุนต่อกลุ่มเป้าหมาย รวมทั้งศึกษาผลการดำเนินงาน ปัญหา อุปสรรคของกองทุนหมู่บ้าน

          ผู้ศึกษาหวังว่า การศึกษากองทุนหมู่บ้านและชุมชนเมืองแห่งชาตินี้ จะเป็นรายงานวิชาการที่นอกจากจะเป็นการศึกษาการใช้จ่ายเงินงบประมาณผ่านการวิเคราะห์กองทุนหมู่บ้านแล้ว ผู้ศึกษาหวังว่าผลการศึกษาจะเป็นบทวิเคราะห์และข้อมูลประกอบการพิจารณาให้กับฝ่ายนิติบัญญัติคือ สมาชิกวุฒิสภา และสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร รวมถึงประชาชนที่สนจ ตลอดจนเป็นข้อมูลและแนวทางในเชิงนโยบายในการพัฒนาและปรับปรุงการดำเนินงานกองทุนหมู่บ้านให้บรรลุตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายอย่างแท้จริงของกองทุนต่อไป

ศิริขวัญ วิเชียรเพลิศ

มกราคม 2558